Atmosferde değişik boyutlarda tozlar, aerosoller ve egzost gazları gibi partiküller bulunmaktadır. Bu partiküller bir kısmı doğada kendiliğinden oluşur, bir kusmu sanayileşmeyle birlikte insan yapısıdır. Hava kirliliğinin insan sağlığına ciddi hasarlar verdiği bilinmektedir. Pek çok endüstriyel üretim, kimyasal fiziksel ve biyolojik proseslerin bu kirliliği oluşturduğu bilinmektedir. Bu noktada hava filtrelerinin önemi ortaya çıkmaktadır. Filtreler sadece insan sağlığı için değil, proseslerin gereği olarak da kullanılır. Bu konuyla ilgili özellikle Amerika ve Avrupa ülkelerinde standartlar oluşturulmuş ve kanunlar çıkarılmıştır. Ülkemizde Avrupa standartlarını (EN - European Norm) kabul etmiştir.
Hava filtreleri seçiminde 3 ana kriter vardır;
- Verilimlilik Yüzdesi: Filtrenin verimliliği EN 779 veya Hassas filtrelerde EN 1822 standardına göre yapılır ve bu test filtre sınıfını belirler. Filtrenin tuttuğu partikül büyüklüğü ve yüzdesi belli olur.
- Toz Tutma Kapasitesi: Aynı verimlilikte olup toz tutma kapasitesi yüksek olan filtre diğerine göre daha uzun ömürlü olacaktır.
- Basınç Düşümü: Sisteme filtre takılmasıyla birlikte sistemde bir direnç oluşacaktır. Filtrenin düşük basınç farkıyla başlaması enerji kazancı getirecektir.
Hava filtrelerinde seçim yaparken atmosferdeki bulunan havanın içindeki partikül dağılımını bilmemiz gerekir. İkinci olarak da biz partiküllerin ne kadarını filtre etmek istiyoruz? Havadaki genel partikül dağılımı bizi rahatsız eden 5-10 mikron büyüklüğündeki kaba partiküllerse G3 - G4 sınıfı bir filtre aşağıdaki grafikte sağ taraftaki ikinci tepeyi filtre edebilecektir. Böylelikle sisteme aldığımız havanın %90' temizlenmiş olur. 0,2 - 1 mikron büyüklüğündeki partiküller gözle görüşmeyen ancak yoğunlaştıkça görülebilen büyüklüktedir. Bunlar F7 - F9 sınıfı filtrelerle temizlenebilir. F sınıfı filtreler 2. kademe filtrelerdir ve G3 - G4 sınıfı bir ön filtreyle birlikte kullanılır. Grafikte soldaki 1.tepedir. 0.2 mikrondan küçük partikülleri filtre etmek için HEPA filtreler kullanılır. HEPA filtreler 3. veya 4. kademe filtrelerdir. Önlerinde 2 veya 3 kademe filtre olması gerekir.
Havalandırma Filtresi Sınıflandırması
Filtre Sınıfı | Ağırlıkça Toz Tutma | Verimlilik % | Başlangıç Toz Tutma |
---|---|---|---|
G1 | A < 65 | ||
G2 | 65 < A < 80 | ||
G3 | 80 < A < 90 | ||
G4 | 90 < A | ||
F5 | 40 < E < 60 | ||
F6 | 65 < E < 80 | ||
F7 | 80 < E < 90 | ||
F8 | 90 < E | ||
F9 | |||
H10 | 85 < n | ||
H11 | 95 < n | ||
H12 | 99,5 < n | ||
H13 | 99,95 < n | ||
H14 | 99,995 | ||
U15 | 99,9995 | ||
U16 | 99,9999 | ||
U17 | 99,9999 | ||
* 0.4 Miktronu Tuttuğu Ortalama Yüzde Değer | |||
** MPPS (Most Penetrating Particle Size - En Geçirgen Parçacık Boyutu) Yüzdesi |
Filtrelerin EN779 Test Standartlarında Partikül Tutma Oranları
Filtre Sınıfı | 0,1 Mikron Partikül Büyüklüğü | 0,3 Mikron Partikül Büyüklüğü | 0,5 Mikron Partikül Büyüklüğü | 1 Mikron Partikül Büyüklüğü | 3 Mikron Partikül Büyüklüğü | 5 Mikron Partikül Büyüklüğü | 10 Mikron Partikül Büyüklüğü |
---|---|---|---|---|---|---|---|
G1 | 0-5 | 5-15 | 40-50 | ||||
G2 | 0-5 | 5-15 | 15-35 | 50-70 | |||
G3 | 0-5 | 5-15 | 15-35 | -35-70 | 70-85 | ||
G4 | 0-5 | 5-25 | 25-45 | 30-55 | 60-90 | 85-98 | |
F5 | 0-10 | 5-15 | 35-50 | 50-70 | 70-90 | 90-99 | >98 |
F6 | 5-15 | 10-25 | 45-65 | 65-80 | 85-95 | 98-99 | >99 |
F7 | 25-35 | 45-60 | 70-85 | 85-95 | >98 | >99 | >99 |
F8 | 35-45 | 65-75 | 80-90 | 95-98 | >99 | >99 | >99 |
F9 | 45-60 | 75-85 | 90-95 | >98 | >99 | >99 | >99 |
Cleanroom - Temiz Oda Standartları
1m³'te İzin Verilen Partikül Sayısı
Kalite Standardı | 0,1 µm | 0,2 µm | 0,3 µm | 0,5 µm | 1 µm | 5 µm |
---|---|---|---|---|---|---|
ISO 1 | 10 | 2 | ||||
ISO 2 | 100 | 24 | 10 | 4 | ||
ISO 3 | 1.000 | 237 | 102 | 35 | 8 | |
ISO 4 | 10.000 | 2.370 | 1.020 | 352 | 83 | |
ISO 5 | 100.000 | 23.700 | 10.200 | 3.520 | 832 | 29 |
ISO 6 | 1.000.000 | 237.000 | 102.000 | 35.200 | 8.320 | 293 |
ISO 7 | 352.000 | 83.200 | 2.930 | |||
ISO 8 | 3.520.000 | 832.000 | 29.300 | |||
ISO 9 | 35.200.000 | 8.320.000 | 293.000 |